معیارهای مدل تعالی منابع انسانی چیست؟

سازمان ها برای سنجش و خودارزیابی به ابزار مناسب و ویژه ای احتیاج دارند که ساختاری مدیریتی داشته باشد. مدل تعالی منابع انسانی تمام این ویژگی ها را در خود را دارد و به عنوان یک ابزار مناسب مورد استفاده مدیران قرار می گیرد. اما مدل تعالی سازمانی دارای نه معیار است که ۵ معیار آن توانمندساز و چهار معیار دیگر نتیجه می باشند.

انواع معیارهای توانمند ساز مدل تعالی منابع انسانی

در واقع معیارهای توانمند ساز، معیارهایی هستند که عملکرد سازمان را پوشش می دهند. به این ترتیب سازمان را برای دسترسی به نتایج مورد نظر توانمند می کنند. معیارهای توانمندساز در ارزیابی و خودارزیابی منابع انسانی شامل رهبری، خط مشی و استراتژی، کارکنان، مشارکت ها و منابع و فرآیندها می گردد.

رهبری

نخستین معیار توانمندساز در مدل تعالی سازمانی، رهبری می باشد. رهبران و مدیران متعالی ماموریت ها و آرمان های سازمان را تنظیم می کنند و سبب می شوند تا دسترسی به آنها سهل گردد. این رهبران ارزش ها و سیستم های خاصی را برای موفقیت پایدار سازمان به وجود می آورند. سپس آنها را با رفتار و عمل خود اجرا می کنند. به این صورت باقی اعضای سازمان را به پیروی از این ارزش ها و سیستم ها ترغیب می نمایند.

این مشارکت های شخصی مدیران باعث می شود تا آنها بتوانند از ایجاد سیستم های مدیریتی مناسب و بهبود مستمر آنها اطمینان حاصل نمایند.

رهبران و مدیران سازمان ها به طور مستقیم با شرکای تجاری، مشتریان و نمایندگان جامعه در تعامل می باشند. این تعامل باعث می شود تا مدیران بتوانند نیازها و انتظارات این افراد را درک کنند و سپس آنها را برآورده سازند.

خط مشی و استراتژی در مدل تعالی منابع انسانی

سازمان های متعالی یک استراتژی منظم و متمرکز بر روی منافع ذی نفعان طراحی می کنند. به همین منظور هم خط مشی ها، اهداف، برنامه و فرآیندهای مختلفی در سازمان تدوین می گردد و به اجرا در می آید. این استراتژی ها و خط مشی ها بارها بازنگری و به روز می گردند.

آنها آرمان ها و ماموریت های خاصی را برای خود ایجاد می کنند. سپس با توجه به بازار و بخشی که خود در آن به فعالیت می پردازند این ماموریت ها و آرمان ها را اجرا می نمایند.

منابع انسانی و کارمندان

سازمان هایی که به تعالی رسیده باشند، همه توان بالقوه اعضای سازمان را در سطوح مختلف فردی، تیمی و سازمانی توسعه و گسترش می دهند. چنین سازمان هایی عدالت را در تمامی بخش های سازمان ترویج می دهند. همچنین مشارکت کارمندان را در امور مختلف سازمانی جلب می نمایند. همچنین این مشارکت کارمندان باعث می شود تا آنها توانمند گردند. همین موضوع باعث می شود تا ارتباط خوبی میان اعضای سازمان برقرار گردد و حس انگیزه و تعهد لازم را در کارمندان ایجاد نماید. این ارتباط و حس انگیزه و تعهد به وسیله مورد تقدیر گرفتن و توجه به کارمندان نیز به دست می آید.

بر اساس همین معیار دانش و شایستگی اعضای سازمان شناسایی می گردد. سپس نگهداری می گردند و توسعه پیدا می کنند.

مشارکت و منافع در مدل تعالی سازمانی

از دیگر معیارهای توانمندسازی مدل تعالی سازمانی می توان به شرکای تجاری و منافع سازمان اشاره نمود. بر اساس این معیار، سازمان های متعالی همکاری ها و مشارکت های تجاری و بیرون از محیط خود را به گونه ای مدیریت می کنند که از استراتژی ها و خط مشی های سازمان پشتیبانی کنند. این پشتیبانی و حمایت باعث می شود تا استراتژی ها و خط مشی های سازمان به شکل اثر بخشی به اجرا در آید.

سازمان ها به این وسیله قادر خواهند بود تا منابع مالی، شراکت های خارج از سازمان، ساختمان ها، تجهیزات، مواد، اطلاعات و دانش، فناوری و اطلاعات و دانش مدیریت کنند.

فرآیندها

پنجمین معیار  توانمندسازی در مدل تعالی منابع انسانی به فرآیندها مربوط می شود. در واقع سازمان هایی که به تعالی رسیده اند، فرآیندهای مناسبی طراحی می کنند. سپس آنها را مدیریت کرده و بهبود می بخشند. به این صورت رضایت کامل مشتریان را جلب می کنند و همچنین ارزش فزاینده ای برای سایر ذینفعان به وجود می آورند.

این فرآیندها به شکل نظام مند و هدف داری طراحی و مدیریت می گردند. سازمان ها در صورت نیاز برای بهبود و توسعه این فرآیندها، نوآوری ها مختلفی به کار می برند.

انواع معیارهای نتیجه در مدل تعالی منابع انسانی

معیارهای نتیجه به معیارهایی گفته می شود که بیانگر دستاوردهایی است که از اجرای مناسب توانمندسازها کسب می شود و نتایج به دست آمده در سازمان را پوشش می دهند. معیارهای نتیجه مدل تعالی سازمانی نیز عبارتند از: نتایج مشتریان، نتایج کارمندان، نتایج جامعه و نتایج کلیدی عملکرد.

نتایج مشتریان

سازمان های متعالی، به شکل فراگیری تلاش می کنند تا نتایج مهم و مرتبط با مشتریانشان را ارزیابی و اندازه گیری نمایند. در واقع این نتایج کمک می کنند تا مدیران سازمان ها دریابند که سازمانشان چه نتایجی در مورد ارتباط با مشتریان خارجی خود کسب کرده اند. مقیاس های ادراکی و شاخص های عملکردی، ابزار مناسبی برای درک و بررسی این نتایج می باشد.

نتایج کارمندان

یکی دیگر از معیارهای نتیجه مربوط به مدل تعالی منابع انسانی، نتایج کارمندان می باشد. به صورتی که سازمان هایی که به تعالی دست یافته اند، به شکل مداومی نتایج مهم در مورد کارمندان خود را ارزیابی می کنند. این معیار نیز همچون معیار نتیجه قبلی به وسیله مقیاس های ادراکی و شاخص های عملکردی با مولفه های مختلف به ارزیابی نتایج می پردازد.

نتایج جامعه

بر اساس این معیار سازمان های متعالی تلاش دارند تا نتایج مهمی که مربوط به جامعه هستند را به شکل مداوم به دست آورند. سپس آنها را ارزیابی و بررسی نمایند. در واقع این معیار کمک می کند تا مدیران متوجه شوند که سازمانشان چه نتایجی را در ارتباط با جامعه محلی، جامعه ملی و بین المللی کسب نموده است.

نتایج شاخص های کلیدی عملکرد

آخرین معیار نتیجه در مدل تعالی سازمانی، معیار نتایج شاخص های کلیدی عملکرد می باشد. سازمان هایی که به دنبال کسب تعالی هستند، به طور فراگیر و مداوم تلاش می کنند تا در ارتباط با عناصر اصلی استراتژی ها و خط مشی های سازمان، نتایج مهمی کسب کنند.

---

منابع:

https://www.researchgate.net/figure/THE-EFQM-EXCELLENCE-MODELH-CRITERIA-AND-CRITERION-PARTS_fig3_240523722

https://www.sconul.ac.uk/page/efqm-excellence-model

---