خاتمه قرارداد کار

خاتمه قرارداد کار به این معنی است که همکاری کارفرما و نیروی کار به پایان رسیده است. در واقع تمامی قراردادهای کاری تاریخ آغاز و پایانی دارند که در متن قرارداد ذکر شده است. اما در این بین علت های دیگری برای خاتمه پیدا کردن قرارداد وجود دارد. گاه این پایان همکاری با اراده و خواست طرفین صورت می پذیرد و گاه نیز این خاتمه قرارداد خارج از اراده آنها می باشد.

دلایل خاتمه قرارداد کار

قرارداد کاری به روش های مختلفی، باطل می گردد. دلایل بسیار مختلفی برای اتمام این قراردادها وجود دارد، که ما سعی دارم در این مطلب به بررسی بخشی از آنها بپردازیم. روش های خاتمه و ابطال قراردادهای کاری نیز تابع قوانین و احکام مخصوص به خود می باشند.

استعفای نیروی کار

گاهی اوقات خاتمه قرارداد کاری به شکل ارادی صورت می پذیرد. به این صورت که نیروی کاری به هر دلیلی می تواند از کار خود استعفا دهد. در واقع این کار، امری ارادی و اختیاری به حساب می آید. در این موارد کارمند یا کارگر به صورت شفاهی و یا کتبی استعفای خود را به کارفرما اعلام می دارد. در صورتی که کارفرما موافقت نماید، استعفای او مورد قبول واقع می گردد. در نتیجه قرارداد نیز به پایان می رسد.

این نکته را در نظر داشته باشید که استعفای نیروی کار تنها در قراردادهای کاری دائمی امکان پذیر می باشد. این گونه از قطع همکاری نیز شرایط خاص خود را دارد. چنانچه نیروی کار از استعفای خود منصرف شود، باید حداکثر ظرف مدت پانزده روز انصراف خود را به صورت کتبی به کارفرما اعلام کند. به این صورت استعفای وی منتفی می گردد. کارمند یا کارگر مجبور است که یک رونوشت از استعفای خود را به انجمن صنفی و یا نماینده کارگران تحویل دهد. همچنین نیروی کاری موظف است تا یک ماه پس از استعفا به کار خود ادامه تا برای وی جایگزینی پیدا شود.

چنانچه یک کارمند یا کارگر محل کار خود را بدون رعایت این موارد ترک نماید، استحقاق دریافت حق سنوات را ندارد. چنانچه با این کار به کارفرما خسارتی وارد آورده باشد نیز مجبور است تا خسارت وارد شده را نیز جبران کند.

بازنشستگی نیروی کار

بر اساس قوانین کار مشخص شده، مردانی که بالای ۵۰ سال و زنانی که بالای ۴۵ سال سن دارند و حدود ۳۰ سال سابقه کاری دارند، می توانند درخواست بازنشستگی نمایند. علاوه بر این افرادی که بیش از ۳۵ سال سابقه کاری دارند، بدون محدودیت سنی نیز می توانند تقاضای بازنشستگی کنند.

در واقع هر کارمند یا کارگری با توجه به شرایط کاری، منطقه خدمت و نوع حرفه ای که دارد، می تواند پس از مدتی تقاضای بازنشستگی نماید.

اگر تحت چنین شرایطی قرارداد کاری خاتمه پیدا کند، هیچ مشکلی به وجود نمی آید. اما اگر موردی خارج از این موارد اتفاق افتد، طرفین می توانند به قطع همکاری طرف مقابل خود معترض گردند و از لحاظ قانونی اقدام کنند.

انقضا مدت قرارداد کار

قرارداد کار به هر شکل که باشد، خواه دائمی، خواه موقت و پروژه ای بالاخره یک روزی به پایان می رسد. چنانچه طرفین تمایلی به تمدید قرارداد قبلی نداشته باشند و قرارداد مجددی تنظیم نکنند، قرارداد پیشین برای همیشه خاتمه پیدا خواهد نمود.

تمدید قرارداد بر اساس توافق طرفین به دو روش صورت می پذیرد. اولین روش، تمدید صریح قرارداد می باشد. به این صورت که کارفرما و نیروی کار در یک روز مشخص جلسه می گذارند و در مورد جزئیات قرارداد به توافق می رسند. سپس به تمدید قرارداد خود می پردازند.

 اما روش دیگر توافق ضمنی می باشد. در این روش طرفین با رفتار خود رضایت و قصد قلبی خود بر ادامه کار را اعلام می دارند. به این صورت قرارداد کاری به شکل خود به خود تمدید می گردد. هنگامی که نیروی کاری فردای روز خاتمه قرارداد قبلی در محل کار خود حاضر می گردد و کارفرما هیچ ممانعتی به عمل نمی آورد، یعنی به صورت ضمنی قرارداد برای یک مدت دیگر تمدید گشته است.

از کار افتادگی نیروی کار

یکی از موارد خاتمه قرارداد کاری، از کارافتادگی کارمند یا کارگر می باشد. گاهی اوقات امکان دارد که نیروهای کاری بر اثر حوادث ناشی از کار آسیب ببینند. یا در بعضی موارد به بیماری لاعلاجی مبتلا گردند. موارد دیگری همچون پیری و یا اتفاقات مرتبط نیز می تواند سبب از کار افتادگی نیروی کار گردد. در چنین مواردی قراردادهای کاری خود به خود خاتمه پیدا می کند.

اما در این موارد قانون گذاران برای تامین نمودن امور زندگی این افراد از آنها حمایت می کنند. چنانچه از کارافتادگی و بیماری فرد ناشی از حرفه و کار نیروی او باشد، کارفرما موظف است بر اساس قانون برای وی مستمری در نظر بگیرد.

فوت نیروی کاری

قرارداد کاری، قراردادی قائم به شخص و شخص محور می باشد. به این معنی که کارفرما، کارمند یا کارگر مورد نیاز خود را به خاطر مهارت و تخصصی که دارد، استخدام می نماید. از همین رو هنگامی که یک نیروی کاری فوت می کند، مهارت و تخصص او به دیگران ارث نمی رسد که بتوانند جانشین او گردند. در نتیجه با فوت این شخص، قرارداد نیز فسخ می گردد و به اتمام می رسد. در واقع از زمان فوت این شخص قرارداد دیگر هیچ گونه اعتباری ندارد. این نوع از خاتمه قرارداد کاری، کاملا غیر ارادی می باشد.

در این گونه موارد، پس از فوت شخص تمامی مطالباتی که ناشی از قرارداد بوده و به دوره اشتغال نیروی کار مربوط می شود، به وراث قانونی وی پرداخت می گردد.

اما جالب است بدانید که فوت کارفرما در قرارداد تاثیر زیادی ندارد. چرا که اصولا کارفرما مدیرعامل یا نماینده یک شرکت و سازمان می باشد. با فوت او آن سازمان یا شرکت هنوز پابرجا می ماند. کارفرمای جدید جایگزین کارفرمای قبلی می شود و قرارداد به شکل گذشته ادامه پیدا خواهد نمود.

اتمام پروژه   

یکی از انواع قرارداد کاری، قراردادهای پروژه ای می باشد. در این نوع از قراردادها زمان مشخص و قطعی برای قرارداد تعیین نشده است. بلکه این قرارداد برای اجرای یک پروژه خاص منعقد گشته است. در نتیجه با پایان یافتن پروژه، قرارداد نیز خاتمه پیدا می نماید.

---

منابع:

https://www.tamin.ir/News/Item/30633/66/30633.html

https://smallbusiness.chron.com/ways-terminate-employment-contracts-1320.html

https://www.investopedia.com/terms/t/termination-employment.asp

---