انواع مدیران از لحاظ فعالیت های سازمانی

مدیران، در سازمان از نظر فعالیتی که در سازمان انجام می دهد، به دو دسته تقسیم می شوند:

مدیران، عمومی: این مدیرها مسئولیت وظایف و فعالیت هایی را به عهده دارند که در یک واحد و یا یک سازمان انجام می شوند. عموما این نوع مدیران، هماهنگ کننده دو یا چند بخش با یکدیگر هستند.

مدیران، تخصصی یا وظیفه ای: این افراد مسئولیت سرپرستی کارکنانی را به عهده دارند که در زمینه های خاصی مثل بازاریابی، حسابداری، تولید و امور پرسنلی مهارت دارند.

مدیران، از لحاظ فعالیت سازمانی به دو دسته تقسیم می شوند.

مدیران به چه مهارت هایی نیاز دارند؟

مهارت های ادراکی: این مهارت ها به مدیران، کمک می کند تا بتوانند تمامی فعالیت های سازمان را با هم هماهنگ کنند. مهارت های ادراکی این امکان را فراهم می کند تا مدیران بتوانند سازمان را به صورت یک کل ببیند و عناصر مهم را در موقعیت های مختلف شناسایی کند و پیوند بین آن عناصر را با هم به خوبی درک نمایند.
مهارت های انسانی: مدیران، در هر سطحی که باشند به این مهارت احتیاج دارند، چرا که سازمان برای دستیابی به اهداف خود به افراد داخل و خارج از سازمان نیاز دارد. مهارت های انسانی به مدیر کمک می کند تا در کنار کارکنان خود و به صورت موثر با آنها همکاری کند. هر چقدر این مهارت در یک مدیر تکامل یافته تر باشد، توانایی افزایش انگیزه و تشویق کارمندان به مشارکت در تصمیم گیری ها در وی بیشتر است.
مهارت های فنی: مهارت فنی، یعنی یک مدیر باید دانش استفاده از ابزار و منابع مختلفی که در اختیارش قرار گرفته است را داشته باشد.

مدیران، با کسب مهارت های کافی، باعث رشد و بالندگی کارمندان زیر دست خود می شوند.

نقش های مدیران

مدیران، برای این که بتوانند یک سازمان یا شرکت را به سوی اهداف آن رهبری کنند، لازم است نقش های زیادی ایفا کنند. این نقش ها عبارتند از:

نقش های ارتباطی: مدیر با ایفای این نقش روابط خود را با تمامی اعضای سازمان حفظ می کند و آن را گسترده تر می کند. خود این نقش های ارتباطی به سه دسته تقسیم می شود:

نقش تشریفاتی: مدیر به عنوان یک مقام مسئول در سازمان، وظایف تشریفاتی را به عهده دارد.

نقش رهبری: مدیر به عنوان یک رهبر فعالیت های کارمندان را هدایت می کند و ارتباط بین آنها را هماهنگی می بخشد، تا سازمان به اهداف خود دست پیدا کند.

نقش رابط: مدیر با افراد داخل و خارج از سازمان ارتباط دارد و موظف است که حمایت آنان را جلب کند.

مدیران، با ایفای نقش رهبری تمامی منابع سازمان را با یکدیگر هماهنگ می کنند.

نقش های اطلاعاتی: مدیر زمانی که ارتباطات متقابل برقرار می کند، امکان بسیار خوبی برای دریافت و ارسال اطلاعات نیز برای او فراهم می شود. نقش های اطلاعاتی نیز به چند دسته تقسیم می شوند: نقش ارزیاب: مدیر باید اطلاعات مورد نیاز و مفید برای سازمان را جستجو، دریافت و انتخاب کند.

نقش توزیع کننده: مدیر اطلاعات لازم و مهم را بین کارمندان زیر دست خود پخش می کند.

نقش سخنگو: مدیر نقش انتقال دهنده اطلاعات به افراد خارج از سازمان را دارد.

نقش های تصمیم گیری: مدیر اطلاعات به دست آمده را برای تصمیم گیری استفاده می کند تا مدت زمان و مسیر سازمان را برای دستیابی به اهداف آن مشخص کند. خرده نقش هایی که در این نقش ایفا می شوند، شامل:

نقش نوآور: مدیر در موقع لزوم باید طرح جدیدی برای سازمان تنظیم کند، و عملکرد آن را تغییر دهد یا اصلاح نماید.

نقش آشوب زدایی: زمانی که برای سازمان مشکلاتی همچون اعتصابات کارگری، فسخ قرارداد توسط مشتریان، ورشکستگی عرضه کنندگان، مشکلات مالی و نظیر آن به وجود می آید، مدیران باید تصمیم های خاصی برای جلوگیری از این مشکلات اتخاذ کنند و اجازه ندهند این مسائل تبدیل به بحران شوند.

نقش تخصیص دهنده منابع: هر مدیری با مسائل، اهداف و نیازهای انسانی متفاوت و زیادی رو به رو است. وی موظف است که تصمیم بگیرد هر کدام از این منابع را در چه زمانی و به کجا تخصیص دهد.

نقش مذاکره کننده: یک مدیر باید مذاکرات زیادی در طول دوره مدیریت خود انجام دهد. چرا که فقط آنها هستند که شرایط و اختیارات لازم برای انجام این مذاکرات را دارا هستند.

اصول اخلاقی و مسئولیت های اجتماعی مدیران

قبل از اینکه به اصول اخلاقی مدیران بپردازیم، ابتدا کمی با رفتار های اخلاقی و دیدگاه های متفاوت درباره آن آشنا شویم.

رفتار اخلاقی همان تعریفی است که ما طبق عرف جامعه با کلمات خوب و بد، درست و نادرست آن را تعریف می کنیم. تعیین کننده اخلاق بیشتر از اینکه قانون باشد، عرف یک جامعه است.

در مورد رفتارهای اخلاقی چهار دیدگاه وجود دارد:

دیدگاه اصالت فایده که در آن برخورد اخلاقی فرد برای اکثریت افراد جامعه مفید است.

دیدگاه اصالت فرد که در آن رفتار اخلاقی بیشتر منافع شخصی یک فرد را در نظر می گیرد و فقط نیازهای آن فرد را تامین می کند.

دیدگاه حقوق و اخلاق، این دیدگاه نیز رفتار اخلاقی را آن چیزی می بیند که حقوق اساسی کل بشریت را مورد احترام قرار دهد.

دیدگاه عدالت نیز رفتار اخلاقی را در ارتباط با مردم، منصفانه، همراه با عدالت و بی طرفی می داند.

اما اصول اخلاقی مدیران، مجموعه رفتارهایی است که باید هم با قانون هماهنگی داشته باشد و هم با اصول اخلاقی مشترک در کل جامعه منطبق باشد. عواملی که بر اصول و رفتار اخلاقی مدیریت تاثیر می گذارد، خود شخص مدیر، محیط و سازمان است.

این ضوابط و اصول اخلاقی باید در سطح بالایی از سازمان رعایت شود. در این زمینه تدابیری مانند آموزش اخلاقیات، حمایت از مدیران عالی، حمایت از افشاکنندگان و تنظیم یک نظامنامه رسمی مربوط به اخلاق و فرهنگ اخلاقی درست، اندیشیده شده است.

آموزش اخلاقیات برای کمک به افراد است تا جنبه های اخلاقی مربوط به تصمیم گیری را به خوبی درک کنند و اصول اخلاقی را به طور کامل در تصمیمات روزانه خود سهیم کنند.

یک مدیر عالی به خودی خود می تواند جوی بر سازمان حکم فرما کند که اصول اخلاقی در آن رعایت شود. این موضوع تنها با رعایت اصول اخلاقی توسط خود مدیران، امکان پذیر است.

افشاکنندگان، افرادی هستند که گزارش اعمال خطا و اشتباه افراد دیگر در سازمان را به مدیریت می دهند تا اصول اخلاقی را حفظ کنند، حتی به قیمت به خطر انداختن موقعیت شغلی خود.

نظامنامه رسمی اخلاقی، دستورالعمل های رسمی و مدونی است که افراد را در زمانی که سر دوراهی های اخلاقی قرار گرفته اند، راهنمایی می کند. این دستور العمل ها به گونه ای تنظیم شده اند که انتظارات سازمان از کارمندانش را بیان می کند.

چالش های مدیران در جهان معاصر

روش سنتی اداره کردن سازمان ها و افراد در محیطی که دائما در حال تغییر است، امکان پذیر نیست. برای همین مدیران، برای رهبری احتیاج به خلاقیت و نوآوری دارند تا بتوانند در بازار رقابتی دوام بیاورند. در دنیای معاصر تغییرات با روندی بسیار سریع پیش می رود، انتظارات سازمان ها و مشتریان همگی در حال تغییر هستند، مدیریت نیز برای به روز نگه داشتن خود باید تغییر کند.