ساده ترین تعریف برای مارکتینگ، استفاده صحیح و مناسب از محصولات و خدمات در زمان و مکان مناسب می باشد. هدف اساسی آمیخته مارکتینگ نیز استفاده به بهترین وجه از محصولات می باشد. پروفسور مک کارتی ساختار ۴P را برای آمیخته بازاریابی در نظر گرفت. نامگذاری این مدل به این دلیل است که حرف اول تمام کلمات مربوط به این مدل با حرف P  آغاز می گردد. در اینجا به تشریح این مدل خواهیم پرداخت.

عنوان اول مربوط به Product یا همان محصول می باشد. محصولات همان کالاها یا خدماتی می باشند که سازمان ها یا شرکت ها به مشتریان عرضه می کنند. الزاما محصول می شی فیزیکی یا قابل لمس نیست. خدمات هم به نوعی یک محصول به حساب می آیند. عموما تمامی کسب و کارهای بزرگ دنیا سعی دارند که با کیفیت ترین محصولات را به مشتریان خود ارائه نمایند. اما این کافی نیست. سازمان ها باید توجه داشته باید علاوه بر کیفیت، به روز کردن محصول در بازار جهانی نیز دارای اهمیت است. سازمان ها باید نیاز مشتریان خود را به طور کامل و دقیق بررسی کنند و تصمیم بگیرند که چه محصولی را باید تولید کنند. از دیگر مسائل مهمی که یک سازمان موفق باید در نظر داشته باشد، عملکرد، شکل، بسته بندی، تعمیرپذیری، نام و دوام محصول است. بعد از اینکه تمام این موارد مورد بررسی قرار گرفت و تصمیم درستی در مورد آنها گرفته شد، تازه می توان قدم به بخش بعدی گذاشت.

دومین P مربوط به Price یا همان قیمت می شود. در واقع قیمت هزینه ای می باشد که مشتری و مصرف کننده حاضر است پرداخت کند تا در ازای آن از محصولات و خدماتی استفاده نماید. قیمت گذاری به عنوان یکی از چالش های اصلی کسب و کارها به حساب می آید. کارشناسان بازاریابی روش های گوناگونی را برای این کار پیشنهاد کردند. اما واقعیت این است که هر سازمان یا شرکتی با در نظر گرفتن قیمت رقبا، شرایط بازار، هزینه تولید و ارزش محصول و عرضه کالا خود بهترین روش را برای قیمت گذاری محصولاتش پیدا کند.

عنوان سوم Place به معنی مکان محصول و توزیع آن می باشد. پس از اینکه مراحل گذشته طی شد و جوانب مختلف محصول بررسی شد و برای آن قیمتی تعیین گشت، زمان توزیع محصول در محل های مناسب فرا می رسد. در واقع بازاریاب ها در این مرحله باید بررسی کنند که چه کانالی برای عرضه محصولات یک سازمان مناسب تر می باشد و کدام بازار هدف با نوع کسب و کار سازمان همخوانی دارد.

چهارمین P به Promotion یا همان ترویج تعلق دارد. هنگامی که یک سازمان تمامی مراحل قبل را با موفقیت پشت سر گذاشت، وارد مهم ترین مرحله یعنی معرفی محصول و تبلیغ آن می شود. روش های مختلفی برای تبلیغات وجود دارد. هر سازمان با در نظر گرفتن مخاطبان هدف خود، تبلیغات رقبا، شرایط جامعه و هزینه های مربوط به کسب و کار خود یکی از روش های موجود را انتخاب نماید که با شرایط آن متناسب است و به گونه ای بهترین گزینه برای آن سازمان به حساب می آید.

آمیخته مارکتینگ ۷P

از آنجا که عده ای مدل ۴P را ناقص می دانستند و معتقد بودند که پاسخگوی تمامی نیازهای بازار نیست، سه عامل دیگر را به این مدل اضافه کردند و نام آن را ۷P گذاشتند. سه عاملی که به موارد بالا اضافه گشت عبارتند از:

People به معنی نیروی انسانی. پس از مدتی تحقیقات کارشناسان مارکتینگ متوجه شدند که در مدل چهارتایی آمیخته بازاریابی جای نیروی انسانی بسیار خالی می باشد و از قلم افتاده است. در واقع نیروی انسانی همه افرادی هستند که در فعالیت های مختلف مربوط به کسب و کار از تحقیقات بازار تا ارائه محصول به مشتری به صورت مستقیم و غیر مستقیم حضور داشته اند. نیروی انسانی باعث شکل گیری کسب و کار سازمان ها می شود. از همین رو نباید تاثیری که در ذهن مخاطبان می گذارند را دست کم گرفت.

برای این موضوع افرادی باید استخدام شوند که روابط عمومی خوبی داشته باشند و با ارزش های سازمان هم راستا باشند. انتخاب صحیح کارمندان سبب می شود تا سازمان ها فیدبک صادقانه و ایده های بهتری دریافت کنند. همین موضوع کمک زیادی به رشد و پیشرفت سازمان خواهد نمود. به همین خاطر بهتر است سازمان ها در استخدام کارمندان خود تمامی جوانب را در نظر بگیرند.

عامل بعدی Process یا همان فرایند می باشد. فرایند مسیری است که محصولات طی می کنند تا به دست مصرف کننده برسند. این فرایند با عنوان سفر مشتری شناخته می شود. هر مقدار که این سفر آسان تر و راحت تر شود، تجربه بهتری را برای مصرف کننده به ارمغان می آورد. تمام مراحل سفر مشتری به هم پیوسته هستند. چنانچه برای یکی از بخش های این فرایند مشکلی به وجود آید، به کل فرایند آسیب وارد می شود و امکان دارد متوقف گردد.

هفتمین P به physical Evidence مربوط می گردد. معنی این کلمه شواهد فیزیکی می باشد. شواهد فیزیکی همان ظواهر سازمان است که قابل دیدن می باشد، مثل دکوراسیون شرکت، ساختمان شرکت، ظاهر پرسنل، فونت هایی که در سایت استفاده شده، ظاهر وب سایت و در کل محیط کاری یک کسب و کار.

آمیخته مارکتینگ ۸P

عده ای هفت عامل را نیز برای آمیخته مارکتینگ کافی نداستند و عامل دیگری را به آن اضافه کردند و با عنوان ۸P ارائه دادند.

این عامل به Packing و بسته بندی محصولات بر می گردد. البته که بسته بندی محصولات تاثیر خیلی زیادی بر فروش آنها می گذارد. خلاقیتی که در بسته بندی محصولات به کار برده می شود مشتریان را به سمت خود جذب می نماید.

همانطور که در مطلب قبلی گفته شد، موضوع به همین ۸P ختم نمی شود. در دوره های مختلف به تعداد عوامل آمیختگی بازاریابی اضافه شده است. اما در واقع تمام این عواملی که اضافه گشته اند، زیر مجموعه ای از همان P های قبلی به حساب می آیند. تا به امروز برای آمیختگی بازاریابی ۱۵P در نظر گرفته شده است.

ناگفته نماند که سال ها پس از مطرح نمودن مدل ۴P زمانی که اینترنت گسترش پیدا کرد و روابط عمومی در کسب و کارها رنگ و بوی بهتری به خود گرفت، بعضی از کارشناس به دنبال مدل مدرن تری برای جایگزین کردن مدل ۴P بودند. به همین خاطر مدل ۴C را مطرح نمودند. در این مدل برعکس مدل پیشین به جای اینکه توجه روی محصول و بازاریابی آن باشد، تمرکز اصلی بر روی مشتری و نیازها و خواسته های او بود.

---

منابع:

http://www.free-management-ebooks.com/news/4-ps-marketing-model/

https://www.smartinsights.com/marketing-planning/marketing-models/how-to-use-the-7ps-marketing-mix/

https://www.albertocarniel.com/post/marketing-mix

---